استاد عبدالرحیم محمد علی در کتاب خود «شیخ‌الباحثین آغا بزرگ الطهرانی» می‌گوید: علت تألیف (الذریعه) کار جرجی زیدان (در گذشته 1914م) مورخ معروف بود. او بدون غرض یا با غرض در کتاب مشهور خود «تاریخ آداب اللغة العربیه» که تاریخ ادبیات عرب است در 4 جلد، درباره‌ی شیعه سخنی بدین مضمون گفته: «شیعه طایفه‌ای بود کوچک و آثار قابل اعتنایی نداشت و اکنون شیعه‌ای در دنیا وجود ندارد.) این شد که شیخ آغا بزرگ و دو همردیف و دوست علمیش، سید حسن صدر (متوفای 1354ه.) و شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء (متوفای 1373 ه.) هم پیمان شدند تا هر یک در باب معرفی شیعه و فرهنگ غنی تشیع کاری را بر عهده گیرند و سخن این نویسنده‌ی جاهل و مغرض را به دهن او باز پس بکوبند.
قرار شد علامه سید حسن صدر درباره‌ی حرکات علمی شیعه و نشان دادن سهم آنان در تأسیس و تکمیل علوم اسلامی تحقیق کند ثمره‌ی کار او کتاب «تأسیس الشیعه لفنون الاسلام» شد این کتاب به سال 1370 ق. در 445 ص چاپ شد شیخ آقا بزرگ در چاپ آن نیز دخالت داشت. اما علامخ شیخ محمد حسین کاشف‌الغطاء قرار شد وی کتاب «تارخ آداب اللغة» جرجی زیدان را نقد کند و اشتباهات وی را باز گوید و این کار را کرد و نقدی جامع و علمی بر هر چهار جلد آنکتاب نوشت و مطالب مشتبه را به اصول اصلی آنها بازگردانید و مؤلفرا به اشتباهات و خطاهایش حتی خطاهای املایی متوجه کرد البته پس از آنکه به دستور این آیه‌ی قرآن «و لا تَبْخَسوا النّاسَ اَشْیائَهُم» چیزهای مردمان را کم بهره مسازید و بهای کم منهید، کوشش مؤلف را در تألیف آن کتاب ستود.
نقدنامه‌ی کاشف‌الغطاء برای بار دوم در بوینوس آیرس به چاپ رسید و در محافل علمی آن روز صدا کرد و کشیش انستاس ماری الکرملی، در نقدی که بر همان کتاب (آداب اللغه) جرجی زیدان نوشت از این تألیف کاشف الغطاء استفاده کرد بدون آنکه مأخذ خود را معرفی کند و نام علامه کاشف‌الغطا را ببرد!
اما شیخ آقا بزرگ از میان این سه یار علمی متعهد شد فهرستی برای تألیفات شیعه بنویسد و کتاب «الذریعة الی تصانیف الشیعه» را فراهم آورد.
