پیامبر اکرم(ص): «دانش(های اصلی و مهم) دو دانش است. یکی علم مربوط به دین و دیگری علم مربوط به بدن انسان».
• امام صادق(ع) فرمود: «اهل هیچ سرزمینی از سه کس بینیاز نیستند. فقیهی که دانشمند و خداترس باشد و امیری که خیرخواه و خیّر و مورد اطاعت مردم باشد و پزشکی که آگاه به پزشکی و مورد اعتماد باشد».
• امام علی(ع): «هر کس به طب و پزشکی بپردازد، باید [درباره جان مردم] از خدا بترسد و خیرخواه باشد و تلاش کند [تا بیمار خود را با دقت درمان کند]».
تقوا
همگان برای جلوگیری از لغزش و سقوط، نیازمند تقوا هستند؛ ولی پزشکان به دلایل کاری و ویژگیهای خاص خدماتی که انجام میدهند، با این صفت نیکو باید احساس نزدیکی بیشتری کنند.
خیرخواهی و آموزش ناصحانه
آموزشهای پزشکی باید خیرخواهانه و کاربردی باشد و از فخرفروشی و اظهار معلومات کردن به دور باشد. قرآن افرادی را که در چرخاندن زبانشان به نحوی که یافتههای خود را به جای کلام خدا به ناآگاهان بنمایند، مذمت میکند.
نظم در امور
همه افراد، به ویژه آنان که مسئولیت سنگینتری از لحاظ خدمات به دیگران برعهده دارند، نیازمند نظم در کارها هستند؛ برای صاحبان مشاغل پزشکی نیز در کنار تقوا، داشتن نظم ضروری است.
مهارت
امام صادق(ع) سه ضرورت را برای صاحبان مشاغل لازم میدانند که به نظر میرسد اصحاب طب باید توجه بیشتری بر این سه موضوع داشته باشند.
1) مهارت در کار و تخصص 2) ادای امانت 3) جلب اعتماد.
ادای امانت
علم پزشکی، بهعنوان یک امانت الهی در نزد برخی به ودیعه نهاده شده که حفظ صحیح این علم، وظیفه این قشر است.
جلب اعتماد مردم
وجود تقوا،آگاهی، تلاش صادقانه، ادای دین و بسیاری دیگر از ویژگیهای قابل تقدیر در یک پزشک، اولین بارمثبتی که با خود به همراه دارد جلب اعتماد مردم است.
بصیر بودن
بصیر بودن، ثمره داشتن آگاهی است و پزشکان ارجمند، بسیار به آن نیازمندند.
رفق
تأکید بر حسن خلق همراه با صمیمیت و دلسورزی و مهربانی در حرفه پزشکی، انکارناپذیر است.
رسیدگی خوب به بیمار
رسیدگی به افراد نیازمند به کمک، از بهترین صدقات و کارهای نیک است. حضرت رسول(ص) میفرماید: «هر کس ضعیف و بیماری را در امورش یاری کند، خداوند او را در روز قیامت محافظت میکند و به سلامت به بهشت میرساند».
آراستگی به محاسن و مکارم اخلاقی
آراستگی به محاسن اخلاقی چون ایثار، عفت، وقار، تواضع، ... و اخلاص فرونشاندن خشم[7] صبر و استقامت، عاطفه،توکل به خدا، زهد، ادای امانت، بلندهمتی و دوری از صفات و اعمال زشت، هوای نفس، غرور، غیبت، بخل، حسد، خشم، بیعفتی و... از جمله مواردی است که از یک پزشک مؤمن، معتقد و پایبند به دین و اصول پزشکی، انتظار میرود.
چراغ راه
بقراط
«جایی که عشق به پزشکی هست، عشق به انسانیت نیز هست».
نظامی عروضی، چهارمقاله
«طب، صناعتی است که بدان صناعت، صحت در بدن انسان نگهدارند و چون زائل شود باز آرند» و «بیارایند او را به درازی موی و پاکی روی و خوشی و گشادگی، اما طبیب باید که رقیقالخلق باشد».
مُهر بر لب زده
دردی بود در دل ، ذکری بود بر لب ...
گفتم تابدانم تا بدانی ...